Οι περισσότερες Αλβανικές εταιρείες έχουν λιγότερους από 20 υπαλλήλους. [Reuters]
Πριν από είκοσι χρόνια, όταν η Αλβανία αναδύθηκε από δεκαετίες κομμουνισμού, ήταν μια από τις πιο βαριά κεντροποιημένες κρατικές οικονομίες της περιοχής, στερούμενη αγοράς και αρχών ανταγωνισμού. Η εφαρμογή ενός ελεύθερου και ανοικτού ανταγωνιστικού περιβάλλοντος -- την καρδιά της ελεύθερης οικονομίας αγοράς -- αποτελεί προϋπόθεση καθώς η χώρα λαμβάνει αυξανόμενη προσοχή από την ΕΕ.
Έχοντας δημιουργηθεί πριν από επτά χρόνια, η ανεξάρτητη Αλβανική Αρχή Ανταγωνισμού επικεντρώνεται στην προώθηση ζητημάτων ελεύθερου και αποδοτικού ανταγωνισμού. Επέβαλε πρόστιμα αρκετών εκατομμυρίων ευρώ για πρακτικές ενάντια στον ανταγωνισμό και καθορισμούς τιμών.
Σε συνέντευξη στους SETimes, η Λιντίτα Μίλο (Lati), πρόεδρος της Αλβανικής Αρχής Ανταγωνισμού, εξηγεί τους περιορισμούς που αντιμετωπίζει η οργάνωσή της.
SETimes: Ποια είναι η δομή της Αλβανικής αγοράς σε ό,τι αφορά στον αποδοτικό και ελεύθερο ανταγωνισμό; Ποιες είναι οι πιο σύντονες ή μονοπωλιακές βιομηχανίες βάσει των ερευνών της ACA;
Μίλο (Lati): Η Αλβανική οικονομία μπορεί να θεωρηθεί μια μικρή οικονομία, όχι μόνο σε ό,τι αφορά στο μέγεθος της αγοράς, αλλά επίσης στο μέγεθος των εταιρειών -- το 98% έχει λιγότερους από 20 υπαλλήλους. Αυτό επηρεάζει τον αριθμό επιχειρηματιών σε μια συγκεκριμένη αγορά καθώς μπορούν να κάνουν αποδοτική χρήση των πόρων.
Έχουμε παρατηρήσει πως ως αποτέλεσμα του ανοίγματος αγορών ή ιδιωτικοποιήσεων, σε απελευθερωμένες αγορές, σημαντικές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, ασφαλειών και τραπεζικών εργασιών (οι οποίες κυριαρχούν στην Αλβανική οικονομία) έχασαν το μερίδιό τους στην αγορά.
Όμως, σε αγορές όπως η εισαγωγή υγραερίου, παρατηρήσαμε σημαντική αύξηση στο επίπεδο συγκέντρωσης. Άλλες αγορές είχαν περιορισμένο ανταγωνισμό λόγω αποκλειστικών δικαιωμάτων, ή είχαν χαρακτηριστεί από περιορισμένους φυσικούς πόρους και μονοπώλια.
SETimes: Πως βλέπετε την εφαρμογή των αντικοινοπρακτικών νόμων αναφορικά με καρτέλ, κατάχρηση κυρίαρχων θέσεων, κτλ.;
Μίλο (Lati): Η αποτελεσματική επιβολή του νόμου βασίζεται σε δυο προσεγγίσεις: α) την άσκηση της εξουσίας που μας δίνει ο νόμος και β) την ενίσχυση της επιβολής του νόμου. Η Αρχή χρησιμοποιεί όλη την εξουσία και τα μέσα που προβλέπει ο νομοθέτης. Αυτό είναι περισσότερες εμφανές εάν αναφερθούμε στις ποινές που έχει επιβάλει η επιτροπή, από πρόστιμα σε εταιρείες που αρνήθηκαν να διαθέσουν πληροφορίες που ζητήθηκαν, μέχρι πρόστιμα αρκετών εκατομμυρίων ευρώ για πρακτικές ενάντια στον ανταγωνισμό.
Τα τελευταία πέντε χρόνια που προεδρεύω της επιτροπής, έχουμε παρέμβει ώστε να προάγουμε τον ελεύθερο και αποδοτικό ανταγωνισμό σε αγορές υψηλής συγκέντρωσης όταν σε κάποιον επιχειρηματία έχει επιβληθεί πρόστιμο για παραβιάσεις. Έχουμε ερευνήσει διάφορες εταιρείες που είχαν κυρίαρχη θέση σε συγκεκριμένα προϊόντα ή τμήματα της αγοράς, όπως οι επιτροπές κρατικών ομολόγων ή φόρτωσης και εκφόρτωσης υγραερίου.
Έχουμε επίσης ερευνήσει και υποβάλλει κυρώσεις σε εταιρείες για πρακτικές κατά του ανταγωνισμού με τη μορφή απαγορευμένων συμφωνιών όπως καθορισμό τιμών, ή συντονισμένων πρακτικών σε απελευθερωμένες αγορές, ωστόσο οι βασικές εταιρείες συμφώνησαν να περιορίσουν τον αποδοτικό ανταγωνισμό.
SETimes: Πώς βλέπετε τη νομοθεσία ανταγωνισμού στην Αλβανία και την εφαρμογή της; Πιστεύετε πως η εφαρμογή των νόμων και κανονισμών περί ανταγωνισμού εξακολουθεί να είναι αδύναμη στην Αλβανία, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός πως τα πρόστιμα εξακολουθούν να βρίσκονται σε διαδικασία από τις διωκτικές Αρχές;
Μίλο (Lati): Η Αρχή ανταγωνισμού αποτελεί ένα από τα ιδρύματα που εγγυάται τίμια συμπεριφορά στις αγορές. Προστατεύει επιχειρήσεις και καταναλωτές από συμπεριφορές ενάντια στον ανταγωνισμό, από ισχυρούς παράγοντες που επιθυμούν να διαστρέψουν τον ελεύθερο και [δίκαιο] ανταγωνισμό. Ωστόσο η Αρχή δεν αποτελεί το μοναδικό αρμόδιο ίδρυμα. Η αποτελεσματικότητα της Αρχής εξαρτάται από τις ενέργειες άλλων ιδρυμάτων της αγοράς, τα οποία εκπροσωπούν το ίδιο το σύστημα. Η Αρχή ανταγωνισμού αποτελεί ένα από τα γρανάζια του συστήματος.
Αν και έχει συζητηθεί δημόσια για αρκετά χρόνια, ο καθορισμός του ιδρύματος που θα είναι αρμόδιο για την είσπραξη προστίμων που επιβάλλονται από την Αρχή έχει αποδειχθεί δύσκολος λόγω των νομοθετικών αλλαγών. Τα προβλήματα αυτά έχουν επιλυθεί με τις εγκρίσεις τροποποιήσεων στο νόμο για την προστασία του ανταγωνισμού και τα διοικητικά παραπτώματα. Αμφότεροι οι νόμοι εγκρίθηκαν το 2010. Πλέον εξαρτάται από τις Διωκτικές Αρχές στα Τίρανα να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν. Είναι πολύ σημαντικό οι επιχειρήσεις να βλέπουν πως οι αποφάσεις της Αρχής εφαρμόζονται. Αυτό θα βοηθήσει στην αύξηση της κουλτούρας του ανταγωνισμού.
SETimes: Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις σχετικά με τις αναθεωρήσεις των αποφάσεων της επιτροπής ανταγωνισμού από περιφερειακά δικαστήρια και εφετεία;
Μίλο (Lati): Οι εμπειρίες της Αρχής με τα δικαστήρια είναι μερικές φορές θετικές και άλλες αρνητικές. Τα προβλήματα με το δικαστικό σώμα είναι γνωστά, ειδικά η διάρκεια των διαδικασιών. Υπάρχει επίσης έλλειψη εξοικείωσης με τα ζητήματα περί ανταγωνισμού για τους δικαστές που είναι νέοι στο Αλβανικό σύστημα δικαιοσύνης. Χαιρόμαστε που τα πράγματα βελτιώνονται και οι δικαστές μπορούν να ανατρέξουν σε αποφάσεις που έχει ήδη λάβει το Εφετείο για να έχουν πιο σαφή εικόνα του νόμου περί ανταγωνισμού.
SETimes: Πώς είναι η κατάσταση του ανταγωνισμού στην Αλβανία σε σύγκριση με άλλες χώρες στην περιοχή;
Μίλο (Lati): Η Αλβανία και άλλες χώρες στην περιοχή βρίσκονται σε εντατική διαδικασία εξευρωπαϊσμού και αντιμετωπίζουν τη διαδικασία μεταρρύθμισης οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών περιβάλλοντων ώστε να εκπληρώσουν τα Ευρωπαϊκά κριτήρια ένταξης. Αυξάνουμε τάχιστα το διασυνοριακό εμπόριο και τις αγοραπωλησίες, τα ιδιωτικά κεφάλαια, τις ξένες άμεσες επενδύσεις μέσω πολυεθνικών επιχειρήσεων και την απελευθέρωση προηγουμένως κρατικών ή κρατικά ελεγχόμενων τομέων.
Οι πρακτικές που μπορούν να καταπνίξουν τον ανταγωνισμό έχουν γίνει πιο ορατές, ιδιαιτέρως όταν το κυβερνητικό μονοπώλιο έχει αντικατασταθεί από ιδιωτικό μονοπώλιο. Οι οικονομίες μας είναι παρόμοιες σε ό,τι αφορά στον ΑΕΠ και στη διαδικασία απελευθέρωσης. Αντιμετωπίζουμε τις ίδιες προκλήσεις. Συνεργαζόμαστε ο ένας με τον άλλο και ανταλλάσουμε εμπειρίες [ώστε] να μάθουμε από τις πιο έμπειρες χώρες.
Το παρόν περιεχόμενο ανατέθηκε για τους SETimes.com.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου