Χάρτζι: Η Αλβανία είναι «όπως όλες οι λοιπές ευρωπαϊκές χώρες»

Η Έντιθ Χάρτζι υπογραμμίζει ότι η εξωτερική πολιτική της Αλβανίας «βασίζεται στην αμοιβαία εκτίμηση και κατανόηση». [UN]

Κατά την Έντιθ Χάρτζι, η εξωτερική πολιτική της Αλβανίας βασίζεται σε δύο πράγματα: φιλικές σχέσεις με τους γείτονες και ένταξη στις ευρω-ατλαντικές δομές. Σε αποκλειστική της συνέντευξη προς την ανταποκρίτρια των SETimes Λίντα Καράντακου, η υφυπουργός εξωτερικών αναφέρεται στις εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας και στην περιοχή.

SETimes: Αυτόν τον μήνα, εξελέγη γυναίκα πρόεδρος στο Κόσσοβο. Νομίζετε ότι το Κόσσοβο αποτελεί παράδειγμα για τις λοιπές χώρες της περιοχής;

Έντιθ Χάρτζι: Η εκλογή της νέας προέδρου ήταν κάτι το καινούριο και μια μεγάλη νίκη,

όχι μόνο για το Κόσσοβο αλλά και για… τις γυναίκες που δραστηριοποιούνται στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα της περιοχής. Θεωρώ ότι ένα άτομο όπως ο [Ατιφετέ] Γιαχάγκα… είναι το κατάλληλο πρόσωπο να ηγηθεί της χώρας.

SETimes: Πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να συμμετάσχει στην πολιτική ζωή της Αλβανίας, σε ανώτερες θέσεις;

Χάρτζι: Είναι πολύ δύσκολο, είναι όμως δυσκολότερο να παραμείνεις σε μια τέτοια θέση από το να ανέβεις στη θέση αυτή. Η δική μας εξακολουθεί να είναι μια ανδροκρατούμενη κοινωνία και, ούτως εχόντων των πραγμάτων, αυτό που έχει σημασία δεν είναι μόνο να είσαι γυναίκα αλλά να έχεις και να παράγεις ποιότητα. Θεωρώ ότι σε κοινωνίες, όπως η αλβανική, στις οποίες έχουν γίνει δραματικές αλλαγές κατά την τελευταία εικοσαετία, η ενίσχυση της θέσης της γυναίκας είναι και θα είναι μια διαδικασία, και μάλιστα δύσκολη διαδικασία.

SETimes: Η Αλβανία προσκάλεσε τον σέρβο πρόεδρο Μπόρις Τάντιτς να επισκεφθεί τα Τίρανα. Υπήρξε απάντηση από το Βελιγράδι;

Χάρτζι: Ο πρόεδρος Μπαμίρ Τόπι προσκάλεσε επισήμως τον κ. Τάντιτς, πριν μερικούς μήνες, το Δεκέμβριο του 2010. Δυστυχώς, μέχρι και τώρα ακόμη, δεν υπήρξε καμιά απάντηση. Νομίζω ότι το καλύτερο για τις σχέσεις Αλβανίας-Σερβίας θα ήταν εάν δινόταν από το γραφείο του προέδρου Τάντιτς κάποια απάντηση αναφορικά με την πρόσκληση και το χρόνο της επίσκεψής του στην Αλβανία. Θεωρώ, ωστόσο, ότι υπάρχει καλή θέληση και από τις δύο πλευρές, όχι μόνο όσον αφορά την επίσκεψη αυτή αλλά και για άλλα θέματα που είχαν προτεραιότητα κατά τα τελευταία δύο-τρία χρόνια.

SETimes: Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι σχέσεις Αλβανίας-Ελλάδος;

Χάρτζι: Οι σχέσεις ανάμεσα στην Αλβανία και την Ελλάδα, για εμάς, δηλ. το υπουργείο εξωτερικών της Αλβανίας, είναι πολύ καλές. Τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, προσπαθούμε να διατηρήσουμε τη ροή των επισκέψεων, που γίνονται λιγότερο συχνά τελευταίως λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Μειώνεται ο αριθμός των αλβανών που ζουν στην κοιλάδα του Πρέσεβο, λέει η Χάρτζι. [Reuters]

Ωστόσο, κατά το διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις σε επίπεδο προέδρων και πρωθυπουργών, όπως π.χ. η συνάντηση των πρωθυπουργών των δύο χωρών Σαλί Μπερίσα και Γιώργου Παπανδρέου στα ΗΕ το 2010.

Συζητήθηκαν όλα τα θέματα που αφορούν τις σχέσεις μας, περιλαμβανομένων και εκείνων που ορισμένες στιγμές προέκυπταν από υπερβολές των μέσων ενημέρωσης παρά λόγω πολιτικής ή ένδειξης τεταμένων σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

SETimes: Τι γίνεται με το Μαυροβούνιο και την πΓΔΜ;

Χάρτζι: Οι σχέσεις με το Μαυροβούνιο είναι πολύ καλές, θερμές και φιλικές, όπως και με την πΓΔΜ. Οι αλβανοί που ζουν στο Μαυροβούνιο διάγουν μια σχετικά καλή ζωή λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η πορεία ένταξης του Μαυροβουνίου στην ΕΕ έχει σημειώσει πρόοδο. Οι αλβανοί εκπροσωπούνται καλώς στην κυβέρνηση του Μαυροβουνίου.

Οι σχέσεις μας με την πΓΔΜ είναι πολύ καλές, υπέροχες. Ωστόσο, το ζήτημα της ανεπαρκούς εφαρμογής της Συμφωνίας της Αχρίδας ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα μελλοντικά, όχι στις σχέσεις Αλβανίας-Σκοπίων αλλά στις σχέσεις αλβανών και σκοπιανών.

Οι βίαιες διαδηλώσεις στα Τίρανα, στις 21 Ιανουαρίου, προξένησαν βραχυπρόθεσμη ζημιά στην εικόνα της Αλβανίας, λέει η Χάρτζι στους SETimes. [Reuters]

Κάθε φορά που μιλάμε για τις σχέσεις Αλβανίας-πΓΔΜ, τονίζουμε τη σημασία που έχει η πλήρης εφαρμογή της Συμφωνίας της Αχρίδας. Εύχομαι οι εκλογές στην πΓΔΜ να φέρουν κάτι το καινούργιο στην πολιτική σκηνή των Σκοπίων και της Αλβανίας. Ήδη έχουν δημιουργηθεί συνασπισμοί εκεί. Η θέση της Αλβανίας σε αυτή τη διαδικασία είναι τελείως ουδέτερη επειδή εμείς δεν ασχολούμαστε με τα εσωτερικά προβλήματα της πΓΔΜ και δεν θελήσαμε ποτέ να είμαστε μέρος των προβλημάτων αυτών.

SETimes: Τι γίνεται με τους αλβανούς που ζουν στην κοιλάδα του Πρέσεβο;

Χάρτζι: Μειώνεται ο αριθμός των αλβανών που ζουν στο Μέντβεγιε, το Πρέσεβο ή το Βούγιανοτς. Μπορούμε να μιλάμε μόνο για επτά χωριά που έμειναν στο Μέντβεγιε. Κατά τη δεκαετία του 1950, υπήρχαν 70.000 αλβανοί, όμως οι περισσότεροι έφυγαν λόγω των πολέμων που ακολούθησαν την αποσύνθεση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Μερικοί έφυγαν κατά τη διάρκεια ή μετά τον πόλεμο στο Κόσσοβο, άλλοι δε κατά τη διάρκεια ή μετά τις συγκρούσεις στην Κοιλάδα του Πρέσεβο

Αναφερόμαστε σε έναν πληθυσμό που δεν απολαμβάνει ακόμα εκπαίδευση στην αλβανική. Στο Μέντβεγιε υπάρχει σήμερα παιδαγωγική σχολή, όχι όμως ακόμα στην αλβανική. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που οι αλβανοί από την Κοιλάδα αναγκάζονται να σπουδάσουν την αλβανική είτε στην Αλβανία είτε στο Κόσσοβο.

Δυστυχώς, δεν έχει ακόμα υπογραφεί με τη Σερβία η συμφωνία για την αμοιβαία αναγνώριση των διπλωμάτων, πράγμα που είχαμε ζητήσει από το 2002. Μια τέτοια συμφωνία θα επέτρεπε την αναγνώριση, στη Σερβία, των διπλωμάτων που αποκτούν οι αλβανοί της Κοιλάδας σε αλβανικά σχολεία και, βάσει των διπλωμάτων αυτών, θα μπορούσαν να βρουν εργασία. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από βασικά πράγματα που άπτονται άμεσα της καθημερινότητας των ανθρώπων.

SETimes: Σε ποιο βαθμό η διαμαρτυρία της 21ης Ιανουαρίου – η οποία έληξε με το θάνατο τριών διαδηλωτών – έβλαψε την εικόνα της Αλβανίας;

Χάρτζι: Εάν μου έκαναν την ερώτηση αυτή στις 22 Ιανουαρίου ή στις 10 Φεβρουαρίου ή ακόμα και τα τέλη του Φεβρουαρίου, θα απαντούσα – όπως άλλωστε είπα κατά το χρόνο εκείνο – ότι η εικόνα της χώρας υπέστη μεγάλη ζημιά. Σήμερα τα βλέπω διαφορετικά. Θεωρώ ότι η Αλβανία κατάφερε τελικά να αποδείξει ότι είναι μια ακόμα ευρωπαϊκή χώρα, όπως όλες οι λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, που ένεκα συγκυριών ενδέχεται, για διαφορετικούς λόγους, να υπάρξουν πολιτικές ή κοινωνικές υπερβολές. Στην Αλβανία οι υπερβολές αυτές ήσαν πολιτικές και είχαν προκληθεί από την αντιπολίτευση, όμως η Αλβανία έχει δείξει ότι είναι σε θέση να τις διαχειριστεί.