ωστόσο έχω την εντύπωση ότι όλη μας τη ζωή μιλάγαμε μόνο για την Ελλάδα.
(Απόσπασμα από μία επιστημονική εργασία της Ελεονόρας Κοκαβέση, δημοσιευμένη στα "Βορειοηπειρωτικά" του Ιδρύματος Βορειοηπειρωτικών Ερευνών στα Ιωάννινα)
Γεννήθηκα στη Χιμάρα της διχοτομημένης Ηπείρου, μια μικρή κωμόπολη που βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος. Στην περιοχή που μεγάλωσα ζούσε αμιγώς ελληνικός πληθυσμός. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν όμορφα από την άποψη ότι μεγάλωσα με τους παππούδες μου, δίπλα στο τζάκι να μου εξιστορούν κατορθώματα ηρώων και να μου αφηγούνται παραμύθια.
Αισθάνομαι πολύ τυχερή, γιατί απο 'κείνους δεν μου έμειναν μόνο τα παραμύθια, αλλά κυρίως ότι έχει να κάνει με τους ίδιους, το μεγάλο τους ήθος και την αξιοπρέπειά τους. Πράγματα που δεν μας τα δίδαξαν αναγκαστικά, ούτε ασχολήθηκαν να μας τα μεταδώσουν, πάντως με έναν τρόπο χωρίς να τον αντιληφθούμε, γινόταν και δικός μας τρόπος ζωής. Ο παππούς μου δεν μιλούσε ανοιχτά για την Ελλάδα, γιατί φοβόταν μήπως τον μαρτυρήσουμε.
Ήταν περίοδος που «όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά». Ωστόσο έχω την εντύπωση ότι όλη του τη ζωή μας μίλαγε μόνο για την Ελλάδα.
Το 1945 οι Χιμαριώτες αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στις εκλογές. Η Χιμάρα τόλμησε να υψώσει κεφάλι στην αλβανική κομμουνιστική εξουσία και στο νέο δικτάτορα. Δεν τον ψήφισε και εκείνος εκδικήθηκε, «έβγαλε νερό στη Χιμάρα», όπως λένε οι κάτοικοι, δηλαδή μας πέρασε «δια πυρός και σιδήρου».
Το 1946 έκλεισε τα σχολεία μας και άρχισε το "θεάρεστο" έργο του. Πρώτοι είχαν τη σειρά οι προεστοί και όσοι είχαν συμμετάσχει στον αγώνα για να μην ψηφίσουν τον Χότζα.
Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΗΜΑΣ θάφτηκε ζωντανός. Σαν να μην έφτανε αυτό, πάνω στο τάφο του είχαν βάλει και φύλακα να τον φυλάει. Μια συγχωριανή του πέρασε απ' αυτό το σημείο και τον άκουγε να βογκάει, καθώς αργοπέθαινε. Όταν το πληροφορήθηκε η κόρη του, η συγχωρεμένη Αντιγόνη Χρήστου, έβγαλε όλη τη βασανισμένη ζωή της σε ποίημα και λέει μεταξύ άλλων:
Φύλακας τον εφυλούσε
ο κακούργος δεν πονούσε,
από πάνω του πατούσε.
Να μιλήσει δεν μπορούσε
βοήθεια που να ζητούσε;
Τι είχε κάνει ο καημένος;
που αγαπούσε την Ελλάδα,
την Ελλάδα, τη θρησκεία,
τον Χριστό, την Παναγία,
τα ελληνικά σχολεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου