14 Μαρτίου 1957: η θυσία του Ευαγόρα Παλλκαρίδη

14 Μάρτη 1957, ημέρα που
σκοτείνιασε ο ήλιος
και τ αστέρια με τη σελήνη
δάκρυσαν
για τον πικρό χαμό σου
τον άδικο
κι εμείς Μνήμονες της ανεπίστροφης
ανηφοριάς σου.
Υρμίνιος

( Σάκης Παπαδημητρίου)

Αν κάποιοι έχουν σαν σύμβολο αντίστασης τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο (χάθηκε άδικα αλλά δεν μπορεί να αποτελεί σύμβολο αντίστασης) οι Έλληνες πατριώτες οφείλουν να τιμούν και να μην ξεχνούν τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Τον μαθητή που σήκωσε το λάβαρο της αντίστασης μη δεχόμενος την καταπίεση της Βρεταννικής κατοχής.

Την Ελλάδα αγαπώ, αλλά και σένα

μ’ έναν έρωτα μεγάλο, αληθινό,

τα γαλάζια σου τα μάτια τα θλιμμένα

τον καθάριο της θυμίζουν ουρανό.

Ο Ευαγόρας γεννήθηκε στην Τσάδα της Πάφου, στις 28 Φεβρουαρίου 1938 και ηταν δεύτερος ξάδερφος του ήρωα Στέλιου Μαυρομμάτη που ανέβηκε και αυτός, λίγους μήνες πριν τον Ευαγόρα, τα σκαλοπάτια της αγχόνης. Το καλοκαίρι του 1955, ο Ευαγόρα επισκεφθέφθηκε την ελεύθερη πατρίδα (την Ελλάδα) με την καθιερωμένη εκδρομή των μαθητών της προτελευταίας τάξης του σχολείου του.

Γράφει:

Αύριο ξεκινούμε για την πατρίδα,

γιαλούς θε να περάσουμε και στεριά.

Μαζί μας θε να πάρουμε την ελπίδα

ταχιά πως θα μας έρθη κι η Λευτεριά.
 Όταν γύρισε – πολλοί συμμαθητές του είχαν μείνει στην Ελλάδα για να τελειώσουν το Γυμνάσιο – η μητέρα του τον ρώτησε γιατί δεν προτίμησε να μείνει κι αυτός αποφεύγοντας τόσους κινδύνους της επαναστατημένης Κύπρου, η απάντηση του ήταν:
«Εγώ δεν πήγα για να μείνω. Χρειάζομαι εδώ!!!»
 Τη 1η Ιουνίου 1953 οι Άγγλοι κυβερνήτες ετοιμάζονται να γιορτάσουν το λαμπρότερο τους εθνικό γεγονός, τη στέψη της νέας βασίλισσας Ελισάβετ, σε όλες τους τις αποικίες, ανάμεσα και η Κύπρος. Παντού όλα είχαν ετοιμαστεί στην εντέλεια. Στη Πάφο οι μαθητές οργανώνουν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας και ζητούν την αφαίρεση της αγγλικής σημαίας από τα προπύλαια του σχολείου τους. Οι συγκρούσεις αρχίζουν. Ο δεκαπεντάχρονος ακόμα τότε Ευαγόρας, σκαρφαλώνει σε μια κολόνα των προπυλαίων και ρίχνει κάτω την αγγλική σημαία, την οποία οι άλλοι μαθητές ξεσχίζουν και της δίνουν φωτιά. Η σύγκρουση τότε, μεταξύ Άγγλων και μαθητών παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις. Από την ώρα εκείνη ο Παλληκαρίδης νιώθει να τον σφίγγουν οι αλυσίδες της σκλαβιάς. Θέλει να τις σπάσει και να ζήσει ελέυθερος, ελαφρός, αδέσμευτος. Και προσμένει την ευλογημένη ώρα…

Στις 17 Νοεμβρίου 1955 οι Άγγλοι συλλαμβάνουν τον Ευαγόρα ως μέλος της ΕΟΚΑ. Δύο μέρες αργότερα οδηγήθηκε στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι μετέσχε παράνομα σε οχλαγωγία. Ο Ευαγόρας δεν το παραδέχθηκε και η δίκη αναβλήθηκε για τις 6 Δεκεμβρίου.Στις 5 Δεκεμβρίου 1955 την παραμονή του δικαστηρίου ο Ευαγόρας συναντάει τον πατέρα του και ακολουθεί ο εξής διάλογος:

-«Πατέρα, αύριο είναι η δίκη μου. Ξέρω ότι από το δικαστήριο θα γλιτώσω, μα η αστυνομία θα με συλλάβει και θα με στείλει στο Κάστρο. Εγώ στη φυλακή δε μπορώ να μείνω. Αν δε μπορέσω να δραπετεύσω, θα σκοτώσω κανέναν από τους φρουρούς και θα με σκοτώσουν. Προτιμώ να φύγω, να βγω στο βουνό».
 
-«Παιδί μου, εκεί που θα πας πρόσεξε προ πάντων να σαι τίμιος και ηθικός…πήγαινε στην ευχή μου!»

Το απόγευμα ο Ευαγόρας αφήνει στη τάξη του σχολείου του το αποχαιρετηστήριο γράμμα
Φλεβάρης του 1957. Σύνθεση του τραγικού επίλογου. Κατηγορείται για μεταφορά όπλου. Στο δικαστήριο ο νέος δεν αφήνει κανένα περιθώριο στους δικαστές:
«Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο», δηλώνει με παρρησία. Παραδέχεται την ενοχή του και καταδικάζεται σε θάνατο.

Παρά τις αντιδράσεις σε Κύπρο και Ελλάδα, τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου 1957 οδηγείται στην αγχόνη. Τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο. Δύο λεπτά αργότερα (14 Μαρτίου) η καταπακτή ανοίγει και ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης περνά στην αιωνιότητα.
Σήμερα έχουμε υποχρέωση να τιμούμε τους αγώνες του και να τους συνεχίσουμε γιατί ο αγώνας της ΕΟΚΑ και του Ευαγόρα δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.

  τα στοιχεία από egersis και dimokratis.gr

http://toorama.blogspot.com/2011/03/14-1957.html