Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011

Η Δερβιτσάνη, το κεφαλοχώρι της Δερόπολης


Ο μεγάλος στόχος τους, η παραμονή στον τόπο τους, βρίσκοντας έτσι τρόπους εργασίας, όπως στο χωριό, στα Γιάννενα και αλλού, για να μπορούν έτσι να είναι πάντα παρόν στο χωριό τους, που θέλουν να το βλέπουν να αναπτύσσεται.
    - των δασκάλων Χρήστου Ντρίτσου και Γιάννη Ζιάκου-


 Οι αναμνήσεις  του παρελθόντος και τα γεγονότα  του σήμερα για το κεφαλοχώρι είναι τόσα πολλά  που είναι δύσκολα να τα αναφέρεις όλα.
  Και μέσα σ’ όλα αυτά, σαν αυθόρμητα και βιαστικά, που δεν σβήνουν ποτέ, έρχονται στο νου μας τα τότε χρόνια της μακρινής και μαύρης ξενιτιάς, με τις μεγάλες πληγές της, τα σκληρά χρόνια της καταπίεσης των αγάδων και  μπέηδων, τα χρόνια της φτώχειας και του αβάσταχτου κατατρεγμού της κομμουνιστικής δικτατορίας, τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης με τις  αναδημιουργικές αλλαγές, οπότε το Μεγαλοχώρι έγινε το επίκεντρο. 

Μένουν  ιδιαίτερα ζωντανές οι στιγμές όταν στην πλατεία του χωριού με ανάμεικτα αισθήματα ο τότε Έλληνας Πρωθυπουργός κι ένα ολόκληρο πλήθος ζητωκραύγαζε και σήκωνε ψηλά τη φωνή του, για ν΄ αντηχήσουν ύστερα από δεκάδες χρόνια, σ΄ όλη την κοιλάδα του Δρίνου τα «Ζήτω η Ελλάδα κι ο Ελληνισμός». 
Και αναρριχήθηκαν  στον ψηλό πλάτανο, στο κέντρο του χωριού, τα λεβεντόπαιδα και ύψωσαν τη γαλανόλευκη που χρόνια την φύλαγαν οι γονείς τους στα σεντούκια. Και βγήκε απ’ τις  καρδιές και ξεχείλισε στα φόρα, άφοβα πια, το  πατριωτικό αίσθημα. Όλα αυτά  τα έζησε και τα πέρασε από γενιά σε γενιά το μεγαλοχώρι. Κι οι Δερβιτσιώτες, αυτοί οι σεμνοί άνθρωποι του  μόχθου, της μπέσας και της ανδρείας, που άντεξαν κι’ έσπασαν κάθε κύμα και φουρτούνα, έχουν πολλά να θυμούνται και να λένε στα παιδιά τους, ως συνεχιστές της μεγάλης παράδοσης και της λεβεντιάς.

       Είναι ακριβώς αυτά τα  αισθήματα που  οι Δερβιτσιώτες  δεν ξέχασαν και δεν ξεχνούν ποτέ το χωριό τους, τα  σπίτια τους, τις  εκκλησιές, τα ξωκλήσια, τους τάφους  των δικών τους.

     Λες σαν  κάτι να τους τραβάει και να τους λέει «εδώ είναι ο τόπος σας,  η γαλήνη σας, η ζωή σας, το χθες, το σήμερα και το αύριο». Γι’ αυτό,  όσο μακριά κι αν πάνε,  ξέρουν να επιστρέφουν σ’αυτά τα άγια μέρη και  να  δίνουν νέα  ζωή και χαρά, ζωντάνια και δύναμη, και μάλιστα σε μια περίοδο που τα περισσότερα χωριά μας έχουν αδειάσει και βρίσκονται σε παρακμή από τον μεγάλο ξεριζωμό.  

     Και τους βλέπεις   να χτίζουν σπίτια και έργα κοινωνικής ωφέλειας, να  ιδρύουν εταιρείες και εργοστάσια. Και να παράγουν, όλο να παράγουν. Πάνω από 60 επιχειρήσεις είναι τώρα στο χωριό, μικρές και μεγάλες, όπου εργάζονται εκατοντάδες νέοι και νέες, άντρες και γυναίκες, ως και παρήλικες ακόμα, επιχειρήσεις που λειτουργούν απ’ το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, μάλιστα μερικές και όλο το 24-ωρο, όπως:

 *Οι Φούρνοι: του Βασίλη Θ.Λίτσιου, που εφοδιάζουν με πολλά είδη ψωμιού το χωριό και τα περίχωρα, ως και την πόλη του Αργυροκάστρου.
*Τα ζυμαρικά :του Βαγγέλη Μπαρούτα, ξακουστά στην περιφέρεια.
* Οι ψησταριές:του  Θοδωρή Ντρίτσου,του Κώστα Κολλά,του Ηρακλή Τσιάμη,του  Ναπολέοντα Μαλιούκη , του Ηλία Ράιδου,που τραβούν πολλούς      ξένους  και     ντόπιους τουρίστες, ως και απ’ τα γύρω χωριά και την πόλη του Αργυροκάστρου.
* Οι Πιτσαρίες:  του Σπύρου Τάτα και του Θοδωρή Ντρίτσου.
*Τα Καφενεία: των Αφων Ντρίτσου, του Νίκου Μπάσσιου,του Σωκράτη Καραντζιά,του Βαγγέλη Κολλά,του Βασίλη Μ.Τσιούρη.
* Τα Παντοπωλεία:  του Θοδωρή Ντάκου,του Θωμά Σέλλιου και Βασίλη Γκούτζου,του Γιώργου Μπόμπολη,τουΣωκράτη Καραντζιά,του Αριστοτέλη Δούκα.
* Τα κομμωτήρια  και οι κομμώσεις: της Κατερίνας Κώτσια,της Νατάσιας Μαλιούκη
* Τα υδραυλικά:του Φώτου Λίτη ,του Λευτέρη Ντάκου.
* Τα Ηλεκτρολογικά:του  Λευτέρη Τσιούρη.
* Τα αλουμινάδικα: του Χρήστου Π.Τσιούρη και Χρήστου Τσέκα,του Χρήστου  Θ.Λίτσιου,των Αφων Μπόμπολη,του Βαγγέλη Λίτση.

 * Τα μαρμαράδικα:του  Μάνθου Ντάκου,του Γιώργου Κώτσια,του Βασίλη          Ν.Ντάκου,     του Γιάννη  Π.Γκούτζου.
* Τα οικοδομικά  υλικά:του Νίκου Ξέρρα,του Θεοχάρη Τσιούρη,του        Θωμά   Νατσιόπουλου,των Αφων Κυριακού.
* Τα πλαστικά:του Μιχάλη Κυριακού,του Τηλέμαχου Λίτση,
* Το σιδηρουργείο: του Σωκράτη Μπαρούτα.
* Τα επιπλοποιεία:του  Μιχάλη Νίκου.
* Τα λατομεία:του Κώστα Τσέκα,του Γιώργου Λίτη,
*Οι εκσκαφές:του  Γιάννη και Ηρακλή Ντρίτσου,του Γρηγόρη Μπαρούτα,του     Λευτέρη Μπαρούτα,του Γιώργου Κώτσια,του Ανέστη Κώτσια,του Βασίλη     Σέλλιου.
* Τα μεταφορικά:του  Θανάση Λίτσιου,του Ηλία Ζιάκου,του Τηλέμαχου Αγόρα.
* Τα ταξί:του  Γιάννη Τσίγκα,του Νίκου Ράιδου, του Οδυσσέα Νίκου.
* Τα γεωργικά  μηχανήματα:του Βαγγέλη Κρασσά,του Σπύρου Κρασσά,του Βαγγέλη Τσίγκα,του Θοδωρή Νίκου.
* Τα κρεοπωλεία:του  Βαγγέλη Κολλά,του Χρήστου Νίκου.
* Τα βενζινάδικα:του Πύρρου Καραντζιά.,κτλ.     

         Δεν είναι κάτι  το περίεργο που κι εκείνοι  που ταξιδεύουν αυτά τα δύσκολα  χρόνια (κι είναι γύρω στους  εκατό και μας είναι  δύσκολο να αναφέρουμε όλα τα ονόματά τους), στη  γενικότητα, έχουν προτιμήσει να εργάζονται κάπου κοντά, στα Γιάννενα ή στα περίχωρα, και να επιστρέφουν, σχεδόν κάθε εβδομάδα στο χωριό τους, στις οικογένειές τους, στους γονείς τους. Και  μεγαλώνει παντού η χαρά, η ικανοποίηση, η ζωντάνια. Και τότε  μοιάζει το χωριό σαν να  τους έχει όλους στην αγκαλιά του.

          Χαρά και ζωντάνια χαρίζουν στο χωριό και οι πάνω από 200 μαθητές που συνεχίζουν εδώ τα  σχολεία από το δημοτικό μέχρι το λύκειο, με τους περίπου 30 δασκάλους και καθηγητές, με τον σεμνό και ακούραστο διευθυντή Τηλέμαχο Κονίνη

          Εδώ διεξάγονται και πολλές πολιτιστικές δραστηριότητες, με τις οποίες πιο πολύ ασχολείται ο υποδιευθυντής του σχολείου Μιχάλης Μαλιούκης και ο έμπειρος υπεύθυνος των πολιτιστικών δραστηριοτήτων της επαρχίας Κάτω Δρόπολης Λευτέρης Κοντός. Και βλέπεις τον καλλιτεχνικό όμιλο του χωριού, με μικρούς και μεγάλους, να περνά   από χωριό σε χωριό. Πριν ένα μήνα ήταν στην πρωτεύουσα, στα Τίρανα ,όπου έκαναν άριστη εμφάνιση, ενώ τελευταία έδωσαν εντυπωσιακό πρόγραμμα στο Αργυρόκαστρο και στα Ιωάννινα. Αυτές τις μέρες, όπως μας είπαν, ταξιδεύουν για το Παρίσι και για άλλες χώρες της Ευρώπης.

     Με τις καλλιτεχνικές  δραστηριότητες σμίγουν και γίνονται ένα και τα χριστιανικά ήθη  και έθιμα, που οι Δερβιτσιώτες τα βαστούν ζωντανά: τα καρναβάλια με οργανωτή τον καλό και γλυκόστομο Χρήστο Τσιούρη, τον Λιαβέρη,  οι γιορτές στα ξωκλήσια εκεί ψηλά στο βουνό  με τον «… μωρέ παπά ντελή-παπά» και  οι λεβέντικοι  χοροί στην πλατεία του χωριού με τα κλαρίνα τους  σε μέρες γιορτινές και γάμων. Κι έρχονται αυθόρμητα  οι στίχοι :

 «…Kι όταν χορεύει η λεβεντιά της Πασχαλιάς τη μέρα,

      βροντοκοπάει  το τύμπανο και  κελαηδεί η φλογέρα…»

Με τους πάνω  από 3.000 κατοίκους της, με τους φαρδιούς  και ασφαλτοστρωμένους δρόμους της,με το πολιτιστικό μέγαρο, τα πολλά καταστήματα και επιχειρήσεις, το μεγαλοπρεπές λύκειο, το νηπιαγωγείο και τις παιδικές χαρές και πιο πολύ με την κίνηση  και την ζωντάνια που δεν παύουν ποτέ, η Δερβιτσιάνη, αυτό το προπύργιο του ελληνισμού, όπως την ονομάζουν πολλοί, δείχνει το παράδειγμά της και στα άλλα χωριά,  παροτρύνοντας και εμπνέοντάς τα. Και πλημμυρίζουν οι καρδιές μας με περισσότερες ελπίδες και αισιοδοξία για το μέλλον του χώρου μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου