του Νίκου Λυγερού Αν διαβάζαμε περισσότερο ιστορία θα ξέραμε καλύτερα που βρίσκεται το συμμαχικό πλαίσιο και που το εχθρικό. Σε αυτό το πεδίο το παράδειγμα του Σκεντέρμπεη είναι χαρακτηριστικό. Ο Γκιέρκι Καστριότη (1405 – 1468), ως όμηρος των Οθωμανών, εξισλαμίστηκε σε μικρή ηλικία. Το όνομά του, του δόθηκε από τον Σουλτάνο σε αναφορά στον Μέγα Αλέξανδρο λόγω της στρατιωτικής του ικανότητας και το αξίωμα του μπέη ως τιμητική διάκριση. Όμως μετά την ήττα τους, το 1443 στη Νις της Σερβίας, ενώθηκε με τους συμπατριώτες του, έγινε χριστιανός και πήρε πίσω την οικογενειακή του περιουσία, πήρε το κάστρο της Κρούγια. Για αυτούς τους λόγους, έγινε το 1444 ο αρχηγός των αλβανών πριγκίπων και απελευθέρωσε την πατρίδα του από την τουρκική κατοχή. Στη συνέχεια, έως το 1466 απέκρουσε 13 τουρκικές εισβολές. Έτσι, έγινε ο θρύλος του αλβανικού λαού που απελευθέρωσε από τον οθωμανικό ζυγό. Μάλιστα συμμάχησε με την Βενετία και τον υποστήριξε η Νάπολη. Ο Σκεντέρμπεης αποτελεί το σύμβολο των αγώνων για την ενότητα και την ανεξαρτησία. Κι αν θέλουμε να εξετάσουμε στρατηγικά και ορθολογικά την συμβολή του ως χριστιανός στην αλβανική αντίσταση, αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι μετά τον θάνατό του έπεσε η Κρούγια στα χέρια των Τούρκων το 1478 και η Αλβανία βρέθηκε εξ ολοκλήρου υπό τον οθωμανικό ζυγό το 1506 και για τα επόμενα τετρακόσια χρόνια. Όταν πράγματι αντιληφθούμε όλοι μας ότι ο εθνικός ήρωας της Αλβανίας όχι μόνο ήταν χριστιανός αλλά και πολέμησε ενώπιον των Οθωμανών, λίγο πριν οι τελευταίοι πολιορκήσουν για πρώτη φορά τη Ρόδο, το 1480 που προστάτεψαν οι Ιωανννίτες, τότε θα συνειδητοποιήσουμε αποτελεσματικά την υψηλή ευρωπαϊκή στρατηγική. Αλλιώς θα παραμείνουμε στο τακτικό επίπεδο της αντιπαράθεσης λόγω τοπικότητας. Το βάθος του χρόνου είναι πιο ενδεικτικό στη στρατηγική από το εμβαδόν του χώρου. Αν επιπλέον προσθέσουμε τη διαχρονική ελληνική και χριστιανική παρουσία στη Βόρεια Ήπειρο τότε γίνεται κατανοητό όχι μόνο η ανάγκη της ύπαρξης μιας συμφωνίας όσον αφορά στο θέμα της ΑΟΖ αλλά και της ένταξης της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πράγμα που θα βοηθήσει ενεργά και πρακτικά όλους τους δικούς μας. Αλλιώς δεν θα πρέπει να μας ξαφνιάσουν οι κινήσεις της Τουρκίας που προσπαθεί να προσεγγίσει μια περιοχή που ήταν χρόνια υπό την κατοχή της. Σε κάθε περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να αφήσει ένα τοποστρατηγικό κενό στην περιοχή και γι’ αυτό το λόγο άρχισε τη διαδικασία με την Σλοβενία και συνεχίζει πλέον με την Κροατία. Το θέμα είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να παίξει και αυτή ένα δυναμικό ρόλο μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Και μια συμφωνία με την Αλβανία όσον αφορά στην ΑΟΖ θα είναι η καλύτερη κίνηση για να ενισχύσει την όλη προσπάθεια.
Ο Σκεντέρμπέι (ή Gjergji Kastrioti) καταγόταν από τη βόρεια Αλβανία. Ο πατέρας του (ο Gjon Kastrioti) ήταν Αλβανός από την Ντίμπρα (στα αλβανικά: Dibra ή Dibër) και η μητέρα του ήταν Σερβίδα (η Vojsavë ή Voisava). Το ότι ο Σκεντέρμπέι αποκαλούσε τον εαυτό του «Ηπειρώτη» δεν αποδεικνύει ότι ήταν Έλληνας. Οι Γερμανοί πριν 400 χρόνια αποκαλούσαν την αυτοκρατορία τους ως «Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία». Ήταν οι Ρωμαίοι Γερμανοί ή ήταν ο Καρλομάγνος Ιταλός; Φυσικά και όχι. Οι Έλληνες της Ανατολής αποκαλούνται «Ρουμ» (στα ελληνικά Ρωμιοί) από το «Ρωμαίοι». Ήταν οι Έλληνες αυτοί Ιταλοί ή Λατίνοι; Φυσικά και όχι. Ένα από τα πρώτα τουρκικά κράτη στην Μικρά Ασία ονομαζόταν «Σουλτανάτο των Ρουμ» (Diyar-I Rum). Ήταν οι Σελτζούκοι Ρωμαίοι ή Λατίνοι; Φυσικά και όχι. Απλά μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων του σουλτανάτου αυτού ήταν Έλληνες (Ρωμιοί). Επίσης, ο Σέρβος δεσπότης της ‘Ρωμανίας’ (με έδρα τα Τρίκαλα) Συμεών Ούρεσης ήταν γνωστός και ως «βασιλέας Ρωμαίων, Σέρβων και παντός Αλβάνου». Ήταν ο Συμεών Ούρεσης Αλβανός ή Έλληνας; Όχι. Ήταν Λατίνος; Όχι. Ήταν Ιταλός; Όχι. Ο Γκίν Μπούα Σπάτα θα επικρατήσει και θα στήσει το κράτος του σε Ναυπάκτο και Άρτα (1375-99), διεκδικώντας παράλληλα και τον τίτλο του "δεσπότη της Ρωμανίας", ανταγωνιζόμενος τον δεσπότη της Ρωμανίας (Ήπειρος) πλέον Θωμά Β' Πρελιουμποβιτς (1366-84). Ήταν ο Σπάτας Σέρβος ή Ρωμαίος/Λατίνος; Όχι. Ήταν ο Πρελιούμποβιτς Αλβανός; Όχι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε αυτά λοιπόν τα επιχειρήματα προσπαθούν να βγάλουν κάποιοι τον Γκέγκη Σκεντέρμπεη Έλληνα (όπως ο Τούρκος βιογράφος του Αλή Πασά ο Αχμέτ Μουφίτ, ο Ιταλός Salvi και άλλοι), επειδή αποκαλούσε τον εαυτό του Ηπειρώτη και ισχυρίζονται άλλοι ότι ήταν από την Καστοριά και άλλοι από την Ημαθία (όπως ο Αχιλλέας Λαζάρου), επειδή στη βόρεια Αλβανία υπήρχε ποταμός και κοιλάδα με το όνομα «Ματ» ή «Μαθ» στις περιοχές Mirditë και Dibër!!! Ο ίδιος ο Καστριώτης είχε γράψει –όχι στα ελληνικά- πάνω στο κράνος που φορούσε: «Ο Ιησούς να ευλογήσει τον πρίγκηπα της Ημαθίας, άρχοντα των Αλβανών…..» ‘όμως στα λατινικά ως ‘Ημαθία’ ονομαζόταν η κοιλάδα από όπου διερχόταν ο ποταμός Μάτης (Ματ). Ο Γάλλος Paganel τον αποκαλεί Ηπειρώτη (Camille Paganel, Histoire de Scanderbeg, ou, Turks et Chrétiens au XV siècle, Didier, 1855) ενώ ο σύγχρονος του Μαρίνο Μπαρλέτι ως ‘Πρίγκηπα Ηπειρωτών’ (Epirotarum Principis).
Σε ένα γράμμα που έστειλε ο Καστριώτης στον πρίγκιπα του Τάραντα στις 31 Δεκεμβρίου του 1460 είπε: «Αν τα χρονικά μας δεν ψεύδονται, αποκαλούμε τους εαυτούς μας Ηπειρώτες». Όμως στο μυαλό του Σκεντέρμπεη Ηπειρώτες=Αλβανοί.
Ο ίδιος ο Σκεντέρμπέης πάντως υπέγραφε στις επιστολές που έστελνε ως Dominus Albaniae (Άρχων της Αλβανίας). Π.χ. σε επιστολή του απεσταλμένη από το Αλέσσιο (Lezhë), στις 8 Απριλίου 1456, στον Καρδινάλιο του Fermo, Capranica, υπέγραψε ως: GEORGIUS CASTRIOTI ATS SCANDERBEGH D(OMI)N(U)S IN ALBANIA TE CONFIDUIT (η αυθεντική επιστολή φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, Fonds: ital.ms 1613, Επιστολή Νο: 465). Σε απόσπασμα από το σύμφωνο ειρήνης μεταξύ Αλβανίας και Δημοκρατίας της Βενετίας, συναφθείσα στο Αλέσσιο την 4η Οκτωβρίου του 1448 (και για την ακρίβεια στο τελευταίο άρθρο του συμφώνου) η επικεφαλίδα αναφέρει: PAX CUM MAGNIFICO SCANDERBEGO ET ALYS D(OMI)NIS ALBANE (το έγγραφο βρίσκεται στο ιστορικό αρχείο της Βιβλιοθήκης της Βενετίας (Commemoriali XIV.C.79)). Σε επιστολή του Σκεντέρμπεη απεσταλμένη από την Κρούγια (Krujë) στις 8 Αυγούστου 1451 στους άρχοντες της Σιένας, κάτω δεξιά υπάρχει η υπογραφή του όπου λέει: VESTRE IN OMNIBUS BENEPLACITI GEORGIUS CASTRIOTI DOMINUS ALBANIAE (φυλάσσεται στο Archivio di Stato di Siena: Conscistoro,vol.1659, No:16). Στην προσωπική μεγάλη σφραγίδα του Σκεντέρμπέη, αναγράφεται κυκλικά: GEORGIUS CASTRIOTIUS SCENDARBIC ενώ μέσα στον κύκλο υπάρχει ο δικέφαλος αετός και κάτω από τα δύο κεφάλια υπάρχουν τα αρχικά: D. AL. (δηλαδή και πάλι: Dominus Albaniae).
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς δούμε τι η διεθνής επιστημονική κοινότητα υποστηρίζει για τον Καστριώτη:
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη-Πυρσός:
«Σκεντέρμπεης ή Γεώργιος Καστριώτης. Ο εθνικός ήρως των Αλβανών. Ανήκον εις την επιφανή οικογένειαν των Καστριωτών, εγεννήθη δε τω 1403 ή 1404 (ή 1414) εκ πατρός Ιωάννου Καστριώτου, άρχοντος της εν Αλβανία Κρόιας και της Μιρδιτίας, και μητρός Βαϊσάβας, Σέρβιδος το γένος».
Η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, που θεωρείται η πιο έγκυρη Ελληνική εγκυκλοπαίδεια δεν λέει ότι ο Καστριώτης ήταν Έλληνας. Λέει ότι ο πατέρας του ήταν Αλβανός από τη βόρεια Αλβανία κα ότι η μητέρα του ήταν Σέρβα.
2. Εγκυκλοπαίδεια Υδρία:
«Ο Γεώργιος Καστριώτης, γνωστός και ως Σκεντέρμπεης, είναι ο εθνικός ήρωας της Αλβανίας. Γεννήθηκε το 1405 στην πόλη Ντίμπρα της Αλβανίας και πατέρας του ήταν ο Αλβανός φεουδάρχης Ιωάννης Καστριώτης».
Πουθενά δε λέει η Υδρία ότι ο Καστριώτης ήταν Έλληνας και ότι γεννήθηκε στην Καστοριά.
3. Εγκυκλοπαίδια Ήλιος
Διαβάζοντας τη βιογραφία του Καστριώτη από πουθενά δεν συνάγεται ότι ήταν Έλληνας ούτε κάτι τέτοιο αναφέρει η εγκυκλοπαίδεια Ήλιος, αντίθετα τον παρουσιάζει ως Αλβανό ήρωα.
Διαβάζουμε στη σελίδα 340 της εγκυκλοπαίδιας:
«Σκεντέρμπεης ή Γεώργιος Καστριώτης (1403/1404-1468). Ο εθνικός ήρωας των Αλβανών, υιός του Ιωάννου Καστριώτου, άρχοντος στη Βόρεια Αλβανία και της Σερβίδος Βαϊσάβας. Ο πατέρας του υποταγμένος από τους Τούρκους αναγκάσθηκε να παραδώσει τους γιούς του ως ομήρους. Αυτοί ωδηγήθηκαν στην Αδριανούπολη και εξισλαμίσθηκαν. Ο Σκεντέρμπεης δεν ξέχασε ούτε την πατρίδα του ούτε το θρήσκευμά του, διότι κατά το 1443 παρευρεθείς στην περί την Νίσσα (Νις) μάχη, αυτομόλησε στις τάξεις των χριστιανών ηγεμόνων μετά τριακοσίων Αλβανών ιππέων. Αργότερα ο Καστριώτης κατέλαβε την Κρόγια και κήρυξε τον πόλεμο κατά των Τούρκων. Οι νίκες του Αλβανού ηγεμόνα προεκάλεσαν τον θαυμασμό της Δύσεως».
4. Ο. Μ. Δημίτσας ο συγγραφέας των Μακεδονικών και καθηγητής της ιστορίας στο Αρσακείω, αντικρούοντας τον Κ. Παπαρρηγόπουλο ο οποίος είχε υποστηρίξει ότι ο Καστριώτης ήταν Σλάβος, απέδειξε με πειστικά επιχειρήματα ότι ο Καστριώτης ήταν Αλβανικής καταγωγής. Άρα ούτε ο Παπαρρηγόπουλος έλεγε ότι ο Καστριώτης ήταν Έλληνας. Έλεγε ότι ήταν Σλάβος και ο Δημίτσας τον αντέκρουσε και απέδειξε ότι ο Καστριώτης ήταν Αλβανός.
5. Ο Ιάκωβος Φαλμεράυερ γράφει: «Η οικογένεια των Καστριωτών ήταν Αλβανική, και επομένως ο Ιωάννης Καστριώτης ήταν καθαρός Αλβανός, και ο υιός αυτού Γεώργιος Καστριώτης ο Σκεντέρμπεης ήταν καθαρότατος Αλβανός Γκέκας και ήρωας εθνικός». Ο Φαλμεράυερ, αν και πανσλαβιστής και γνωστός πράκτορας, δεν υποστηρίζει ότι ο Καστριώτης ήταν Σλάβος, αλλά λέει ότι ήταν Αλβανός. Και φυσικά δε λέει ότι ήταν Έλληνας.
6. Ο Φραγκίσκος Βλάγχος, επίσκοπος Σαππών της Αλβανίας, ο οποίος έγραψε βιογραφία του Σκεντέρμπεη, που εκδόθηκε το 1636 στη Βενετία λέει ότι οι Καστριώτες κατάγονται από ορεινό χωριό της περιοχής Χας της Αλβανίας, που ονομάζεται Καστράτος. Στο χωριό αυτό κατοικούσε η αλβανική φυλή Καστράτοι και εκείνη την εποχή υπήρχε εκεί ομώνυμη οικογένεια, η οποία διακρίθηκε στους πολέμους κατά των Τούρκων. Από αυτή την οικογένεια κατάγονταν οι Καστριώτες. Αυτά λέει Φραγκίσκος Βλάγχος που έγραψε βιογραφία του Καστριώτη, και φυσικά δεν λέει ότι ο Καστριώτης ήταν Έλληνας από την Καστοριά.
7. Στην εγκυκλοπαίδεια Δομή -1975- ο Γεώργιος Καστριώτης αναγνωρίζεται ως τέκνο του Γκέγκη Αλβανού Ιωάννου Καστριώτη (Gjon Kastrioti) και της Σερβίδας Βοϊσάβας ή Βοϊσαβής (Vojsavë/Voisava).
8. Ο σύγχρονος ιστορικός John V. A. Fine θεωρεί ότι ο Ιωάννης Καστριώτης (ο πατέρας του Σκεντέρμπέη) ήταν «Αλβανός άρχοντας» όπως λέει χαρακτηριστικά (Fine 1994, σελ. 422, 556). Ο επίσης σύγχρονος ιστορικός Anthony Bryer θεωρεί ότι η οικογένεια Καστριότι ήταν γκέγκικης καταγωγής (Bryer, Anthony (1997). Edward Gibbon and Empire, Cambridge University Press, 2002, σελ. 113).
9. Στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τ.30, σ.472, διαβάζουμε:
«Σκεντέρμπεης. Αρχηγός του απελευθερωτικού αγώνα των Αλβανών κατά των Οθωμανών κατακτητών, εθνικός ήρωας της Αλβανίας».
Να πω εδώ επίσης ότι το γεγονός ότι ορισμένα από τα αδέρφια του Σκεντέρμπέη είχαν σλαβικά ονόματα, αυτό δεν αποδεικνύει απαραίτητα ότι ήταν Σλάβος (όπως από την άλλη ισχυρίζονται οι Σέρβοι), αν και η μητέρα του φέρεται να ήταν σερβικής ή βουλγαρικής καταγωγής από το Πόλλογκ των Σκοπίων. Γύρω στο 1300 μ.Χ. ο Σέρβος Στέφανος Ντουσάν κατέλαβε όλη σχεδόν την Αλβανία (και όχι μόνο) εκτός από το Δυρράχιο και επέβαλλε στυγερά την κυριαρχία του. Εξέδωσε μάλιστα και νόμους (τους λεγόμενους «Ντουσάνοβα Ζακόνικ») όπου και δήλωνε ότι όλοι οι «αιρετικοί Χριστιανοί» (και εννοούσε όσους δεν είχαν ενταχθεί στη σερβική ορθόδοξη εκκλησία) θα έπρεπε να ενταχτούν στην Ορθόδοξη εκκλησία της Σερβίας, αλλιώς απειλούνταν με αυστηρή τιμωρία, ακόμα και με θάνατο. Ως αποτέλεσμα πολλοί υιοθέτησαν τότε σλάβικα ονόματα και επίθετα, χωρίς να είναι Σλάβοι στην πραγματικότητα (ακόμα και σήμερα έχουν επιβιώσει σλαβογενής λέξεις και επίθετα όπως ‘Μπογκντάνι’, ‘Βλάντι’ κ.α). Ο πατέρας του –ο Gjon Kastrioti- ήταν άρχοντας αρχικά σε 2 χωριά, τα Sinja και Gardhi i Poshtëm ενώ ο αδερφός του –ο Reposh Kastrioti- ήταν μοναχός σε ένα μοναστήρι που σύμφωνα με σέρβικα και βουλγάρικα χρονικά της εποχής αποκαλούνταν ως «Αρμπανάσκα Πίργκα» όπου με το ‘αρμπανάσκα’ υποδηλωνόταν ο αλβανικός χαρακτήρας του μοναστηριού (αρμπανάσκα/αλμπανάσκα). Αν ο πατέρας της οικογένειας Καστριότι ήταν Σλάβος και όχι μόνο η μητέρα (η Βοϊσάβα), τότε γιατί αποκαλούσαν το μοναστήρι με αυτή την ονομασία;
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος αν και αρχικά υποστήριξε τη σλαβική καταγωγή του Καστριώτη, στο τέλος δήλωσε: «... ο δε Σκεντέρμπεης, και αν μη παραδεχθώμεν την γνώμην του Καρλ Χοπφ (Hopf), του λέγοντος αυτόν εκ Σλαύων καταγόμενο, κοινώς λογίζεται Αλβανός ουχί Έλλην» (Ιστορία του Ελληνικού Έθνος, τόμ. Ε, σ. 356, εκδόσεις Ανέστη Κωνσταντινίδη, 1887).
Ο Λουκάς Μπέλλος, στο βιβλίο του «Αλβανικά ή αι τρεις ζώσαι διάλεκτοι της ελληνικής γλώσσης» το οποίο εκδόθηκε το 1903, με γλωσσολογικά δεδομένα αποδεικνύει την αρχαιότητα της αλβανικής και τη συγγένειά της ως ένα σημείο με την ελληνική, δεδομένα που απορρίπτουν την δακική θεωρία ή τη θεωρία ότι οι Αλβανοί προέρχονται από τον Καύκασο, θεωρίες που με τόσο φανατισμό υποστηρίζουν ορισμένοι, αφού μεταξύ άλλων στην αλβανική υπάρχουν λατινικά δάνεια που εισήχθησαν στην αλβανική μεταξύ 1ου αιώνα π.Χ. και 2ου αιώνα μ.Χ., πολλούς αιώνες δηλαδή πριν από την κατά τη φαντασία άφιξη των Αλβανών στη σημερινή Αλβανία από τη Δακία ή τον Καύκασο τον μεσαίωνα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς δούμε όμως αναλυτικά τι γράφει ο Μπέλλος στις σελίδες 5-6 (ο οποίος ωστόσο ταυτίζει φυλετικά Έλληνες και Αλβανούς) και λέει για τον Σκεντέρμπέη:
«ο Γεώργιος Καστριώτης ή Σκεντέρμπεης Αλέξανδρος ο Αλβανός…απαντών εις τα ύβρεις του ιταλού πρίγκηπος του Τουρίνου, αποκαλέσαντος τους Αλβανούς πρόβατα, μετ’ εθνικής υπερηφανείας καυχάται ότι οι Αλβανοί είναι εκείνοι οίτινες μετά του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των άλλων Ελλήνων καθυπέταξαν την Οικουμένην άπασαν. Γνωστόν δ’ ότι ο Σκεντέρμπεης και αυτός υπεγράφετο και υπό των άλλων προσηγορεύετο “ηγεμών των Αλβανών και των Ηπειρωτών”, αποδεικνύς ούτως τα δύο φύλα, τέκνα μιας και της αυτής μητρός».
«Δεν τους ξέρεις καλά τους Αρβανίτες μου…Οι πρόγονοί μας ήταν Ηπειρώτες, από τους οποίους βγήκε εκείνος ο Πύρρος, στου οποίου την ορμή μόλις που μπόρεσαν να αντισταθούν οι Ρωμαίοι. Εκείνος που πολεμώντας κυρίευσε τον Τάραντα και άλλες χώρες της Ιταλίας…Αν λάβεις δε υπόψη σου ότι η Αλβανία αποτελεί μέρος της Μακεδονίας, θα ομολογήσεις ότι ακόμα πιο ευγενείς ήταν οι πρόγονοί μας, που με τον Μ. Αλέξανδρο επικεφαλής έφθασαν ώς τις Ινδίες. Από εκείνους κατάγονται αυτοί που εσύ ειρωνεύεσαι» είπε ο Καστριώτης στον Ιταλό πρίγκιπα (Κ. Μπίρη, Αρβανίτες, οι Δωριείς του Νεώτερου Ελληνισμού, σελ. 24).