Κύμα φυγής Αλβανών

Ανθρωποι που έζησαν, εργάστηκαν και έφτιαξαν οικογένεια εδώ, φεύγουν για τη χώρα τους με προοπτική να ξαναγυρίσουν όταν φτιάξουν τα πράγματα
Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΛΙΝΑΡΔΟΥ Φωτ.: ΛΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Λέντι από την Αλβανία, εργολάβος οικοδομών, εργαζόταν στη χώρα μας για πάνω από μία δεκαετία. Τα δύο του παιδιά, 15 και 11 ετών, εδώ πρωτοπήγαν σχολείο. Ομως οι δουλειές δεν πήγαιναν καλά και ο Λέντι σταμάτησε τα παιδιά από το σχολείο και επέστρεψε στο Δυρράχιο, εκεί απ' όπου ξεκίνησε...

Σύμφωνα με το Αλβανικό Ιδρυμα Διεθνών Σπουδών, από τους 500.000 Αλβανούς που ζούσαν και εργάζονταν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, έχει αποχωρήσει το 15%.Πλέον, από τα σύνορα Αλβανίας-Ελλάδας, στην περιοχή Kapshtica διέρχονται όλο και περισσότερες οικογένειες με αυτοκίνητα φορτωμένα βαλίτσες και λεωφορεία δίχως κενά καθίσματα. Πολλοί έφυγαν, ακόμη περισσότεροι θα φύγουν, αλλά λιγότεροι θα μείνουν μόνιμα πίσω. Οι παρατηρητές του μεταναστευτικού φαινομένου από την Αλβανία μιλούν για «κυκλικότητα».

Ανθρωποι που έφυγαν, ήρθαν και ξαναφεύγουν για να επιστρέψουν πάλι στην Ελλάδα «όταν φτιάξουν τα πράγματα», επισημαίνει ο κοινωνιολόγος Θ. Μαρούκης, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου.

«Χιλιάδες Αλβανοί επέστρεψαν. Εφεραν μαζί και τα χρήματα που έχουν αποταμιεύσει στην Ελλάδα και ξεκίνησαν να δημιουργούν τις δικές τους επιχειρήσεις. Αυτή είναι μία μεγάλη νίκη για την Αλβανία» δήλωνε σε συνέντευξή του, τον περασμένο Δεκέμβριο, ο αλβανός πρωθυπουργός Σαλί Μπερίσα.

Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του Αλβανικού Ιδρύματος Διεθνών Σπουδών (AIIS), από το περίπου μισό εκατομμύριο Αλβανών που ζούσαν και εργάζονταν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, έχει ήδη αποχωρήσει «κατά κύματα» ένα ποσοστό πάνω από 15%. «Η ενσωμάτωση του μεγάλου αριθμού των πρώην μεταναστών που επιστρέφουν, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Θα είναι δύσκολο γι' αυτούς να βρουν δουλειά» επισημαίνεται σε αναφορά του AIIS. Η Αλβανία έχει ήδη υψηλά ποσοστά ανεργίας και αυτό σχετίζεται και με την κατακόρυφη πτώση των εμβασμάτων από την Ελλάδα.

Ο Αλμπέρτ Ρακίπι, διευθυντής στο AISS, προειδοποιεί: «Πρόσφατες εκθέσεις διεθνών οργανισμών συμπεραίνουν λίγο ως πολύ πως οι φτωχότεροι από τους γείτονες της Ελλάδας θα επηρεαστούν από την οικονομική κρίση».

Σύμφωνα με επισημάνσεις του μάνατζερ της Εμπορικής Τράπεζας στην Αλβανία, Γ. Καρακώστα, το 2010 αλβανοί μετανάστες μετέφεραν περί τα 100 εκατομμύρια ευρώ σε υποκαταστήματα ελληνικών τραπεζών στη χώρα τους.

Μία ακόμη χρονιά σταθμός ήταν και το 2007, οπότε τα εμβάσματα των αλβανών μεταναστών (από Ελλάδα και Ιταλία) έφτασαν τα 951 εκατομμύρια ευρώ, πάνω από το 9% του ΑΕΠ!

Πλέον, οι όροι έχουν αντιστραφεί. Τα εμβάσματα είναι ελάχιστα και πολλές οικογένειες που ζουν σε διάφορες πόλεις της Αλβανίας τακτικά πια στέλνουν τρόφιμα και καπνό στους συγγενείς τους που παραμένουν στην χώρα μας.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας αλβανικής οικογένειας, της Τόλα και του Γκραμόζ που ήρθαν στην χώρα μας το 1999. Η Τόλα είναι καθηγήτρια και ο άντρας της πρώην αστυνομικός. Εκαναν ό,τι δουλειά έβρισκαν με σκοπό να μαζέψουν χρήματα για να πάρουν ένα διαμέρισμα στα Τίρανα και να ανοίξουν τη δική τους μικρή επιχείρηση. Και τα δυο τους παιδιά γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Επιστρέφουν πίσω στην Αλβανία το 2005, αγοράζουν ένα μικρό διαμέρισμα και προσπαθούν να βρουν δουλειά για να ζήσουν μόνιμα εκεί. Μάταια.

«Τα πράγματα στα Τίρανα είχαν αλλάξει, νιώθαμε ξένοι στην ίδια μας την χώρα» περιγράφει η Τόλα. Γυρίζουν πίσω για να δουλέψουν ακόμη περισσότερο, να βγάλουν χρήματα και να ξαναφύγουν. Από στόμα σε στόμα αρχίζει να διαδίδεται: «Ερχεται μεγάλη κρίση στην Ελλάδα». Ανησυχούν. Επιστρέφουν πίσω στα Τίρανα το 2009 και ανοίγουν ένα Ιντερνετ καφέ. «Πλέον τα παιδιά μου έχουν ένα πιάτο φαΐ» περιγράφει η Τόλα.

«Μέχρι το τέλος του 2010 αρκετοί είχαν ανοίξει κάποια επιχείρηση στην Αλβανία αλλά συνέχιζαν να έρχονται στην Ελλάδα με σκοπό να χρηματοδοτούν την επιχείρησή τους με την αγορά εξοπλισμού» αναφέρει ο Θ. Μαρούκης. Η μεγαλύτερη κατηγορία των Αλβανών που φεύγουν και έρχονται πάλι είναι όσοι διαθέτουν διετή άδεια παραμονής και κατάγονται κυρίως από τη νότια Αλβανία. Είναι αρκετά δραστήριοι άνθρωποι και κατά κάποιον τρόπο κάνουν παράλληλη ζωή μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας» καταλήγει ο ερευνητής.