Η βαλκανική μαφία των μεταμοσχεύσεων

Πώς συνδέεται το νέο κύκλωμα εμπορίας οργάνων, που εξαρθρώθηκε στην Πρίστινα, με την παλαιότερη υπόθεση «Κίτρινο σπίτι» στο Μπουρέλι της Αλβανίας

Του ΝΙΚΟΛΑ ΖΗΡΓΑΝΟΥ nikolas.zirganos@enet.gr

Κύκλωμα εμπορίας ανθρώπινων οργάνων με τη συμμετοχή και κάλυψη υψηλόβαθμων κρατικών αξιωματούχων αποκαλύφθηκε στην Πρίστινα έπειτα από έρευνες της τοπικής αστυνομίας και της ευρωπαϊκής αποστολής στο Κοσσυφοπέδιο, EULEX.

Οι μαφιόζοι στρατολογούσαν απελπισμένους και πάμφτωχους δότες από τη Μολδαβία, την Τουρκία, το Καζακστάν, τους μετέφεραν στο Κόσοβο, στην ιδιωτική ουρολογική (!) κλινική «Medicus», όπου και πραγματοποιούσαν την παράνομη μεταμόσχευση οργάνων, κυρίως νεφρών, σε πλούσιους ασθενείς από το Ισραήλ, τον Καναδά και τη Γερμανία. Οι γιατροί και οι μαφιόζοι που έστηναν την όλη επιχείρηση εισέπρατταν έως και 100.000 ευρώ από κάθε ασθενή και έδιναν περί τις 15.000 ευρώ στα θύματά τους. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι μόνο το 2008 έγιναν πάνω από 20 παράνομες μεταμοσχεύσεις οργάνων από ένα κύκλωμα που φαίνεται πως δραστηριοποιείται στα Βαλκάνια τα τελευταία 11 χρόνια.

Ο εισαγγελέας της EULEX, Τζόναθαν Ράντελ, απήγγειλε βαριές κατηγορίες σε εννέα άτομα, επτά από τα οποία θα προσαχθούν σύντομα σε δίκη ενώ άλλα δύο αναζητούνται από την Ιντερπόλ.

Μεταξύ των κατηγορουμένων είναι ο πρώην γραμματέας του υπουργείου Υγείας του Κοσόβου, Ιλίρ Ρετσάι, που παρείχε κάλυψη στους μαφιόζους, ο ιδιοκτήτης της ιδιωτικής κλινικής «Medicus», Αρμπάν Ντερβίσι, και ο πατέρας του, Λούφτι, καθηγητής Ουρολογίας στο πανεπιστήμιο της Πρίστινα. Ο Λούφτι Ντερβίσι είναι γνωστός στις εισαγγελικές αρχές της EULEX, καθώς το όνομά του συνδέεται με τη φοβερή και ακόμη ανεξιχνίαστη υπόθεση εμπορίας οργάνων αιχμαλώτων πολέμου, που είναι γνωστή με τον κωδικό «κίτρινο σπίτι».

Σύμφωνα με έρευνα που διεξάγει ο σέρβος εισαγγελέας εγκλημάτων πολέμου, Βλαντιμίρ Βούκτσεβιτς, το 1999, αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο, απήχθησαν από τον ΟΥΤΣΕΚΑ πάνω από 300 Σέρβοι, Τσιγγάνοι και Κοσοβάροι Αλβανοί αμφίβολης εθνικοφροσύνης, οι οποίοι μεταφέρθηκαν και κρατήθηκαν σε μυστικές φυλακές εντός αλβανικού εδάφους.

Σύμφωνα με την έρευνα του Βούκτσεβιτς, οι κρατούμενοι υπέστησαν βασανιστήρια στο Κούκετς, το Δυρράχιο και το Μπουρέλι, ενώ σε κάποιους αφαιρέθηκαν, παρά τη θέλησή τους, ζωτικά όργανα στο «κίτρινο σπίτι», μια αγροτική κατοικία έξω από το Μπουρέλι. Στη δικογραφία του Βούκτσεβιτς υπάρχουν μάρτυρες που κατονομάζουν τον κοσοβάρο γιατρό Λούφτι Ντερβίσι ότι βρισκόταν στο Μπουρέλι την επίμαχη περίοδο. Την υπόθεση «κίτρινο σπίτι» ερευνά και το Συμβούλιο της Ευρώπης, με ερευνητή τον ελβετό βουλευτή Ντικ Μάρτι. Ο Μάρτι θεωρείται ανεξάρτητος και ακέραιος και είναι αυτός που αποκάλυψε τις μυστικές φυλακές της CIA στην Ευρώπη.

Ο ελβετός βουλευτής πήγε στις αρχές του 2010 στην Αλβανία για να κάνει επιτόπου έρευνα, αλλά οι τοπικές αρχές αρνήθηκαν να συνεργαστούν. Πηγή των Ηνωμένων Εθνών υποστηρίζει ότι δέκα χρόνια μετά το έγκλημα, δεν υπάρχουν σήμερα επαρκή αξιοποιήσιμα στοιχεία. Τα σημαντικότερα στοιχεία που συνέλεξαν το 2004 ερευνητές του ΟΗΕ επιτόπου, στο «κίτρινο σπίτι» (υπολείμματα φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σε μεταμοσχεύσεις, μεγάλη ποσότητα ορών, καθετήρων, ηρεμιστικών, χειρουργικά εργαλεία) καθώς και εργαστηριακές αποδείξεις ύπαρξης τεράστιων κηλίδων αίματος στα δωμάτια του σπιτιού, μεταφέρθηκαν ως πειστήρια στην έδρα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και στη συνέχεια καταστράφηκαν! Τώρα, η δίωξη κατά του Λούφτι Ντερβίσι ίσως φέρει νέα στοιχεία για να προχωρήσει η έρευνα σε ένα από τα φριχτότερα και ανεξιχνίαστα ακόμη εγκλήματα πολέμου.

Χειρούργος-κακούργος

Οι δύο κατηγορούμενοι γιατροί στην υπόθεση «Medicus» που καταζητούνται με διεθνές ένταλμα από την Ιντερπόλ, είναι ο 60χρονος Ισραηλινός Χάρελ Μόσε και ο 53χρονος τούρκος χειρουργός Γιουσούφ Σονμέζ.

Ο Σονμέζ είναι γνωστός στις αρχές για άλλες υποθέσεις παράνομων μεταμοσχεύσεων και έχει καταδικαστεί στο παρελθόν, χωρίς όμως να μείνει ποτέ στη φυλακή πάνω από λίγα εικοσιτετράωρα. Η καθηγήτρια του Μπέρκλεϊ Νάνσι Σέπερ Χαγκς που έκανε έρευνα για το παγκόσμιο κύκλωμα παράνομων μεταμοσχεύσεων νεφρών, περιγράφει τον Σονμέζ ως εξαιρετικό χειρουργό, με λαμπρές σπουδές στο Παρίσι και ιδρυτικό μέλος του επιστημονικού συλλόγου μεταμοσχεύσεων της Τουρκίας, που όμως κάπου έχασε τον δρόμο του. Η Χαγκς βρήκε στοιχεία που συνδέουν τον Σονμέζ με πάνω από 2.000 παράνομες μεταμοσχεύσεις που έγιναν κυρίως σε ιδιωτικά νοσοκομεία της Τουρκίας, ενώ σε έρευνα στη Μολδαβία ανακάλυψε πως ο τούρκος γιατρός είναι γνωστός με το προσωνύμιο «γύπας», καθώς γυρίζει στα χωριά για να εντοπίσει υποψήφια θύματα-δότες.

Ο τούρκος ρεπόρτερ Μεχμέτ Αλι Ονέλ αποκάλυψε τη δράση του Σονμέζ ύστερα από δεκαπενταετή έρευνα και τον περιγράφει ως γοητευτικό, έξυπνο, ιατρικό ταλέντο, με ελαστική ηθική. Ο Σονμέζ συνελήφθη στην Τουρκία, αφέθηκε προσωρινά ελεύθερος μέχρι να γίνει η δίκη του και διέφυγε στο Αζερμπαϊτζάν. Επέστρεψε ανενόχλητος στην πατρίδα του για να συνεχίσει τη δράση του και ήρθε σε επαφή με τον ισραηλινό «συνάδελφό» του πριν από τέσσερα χρόνια, σε ιατρικό συνέδριο στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί ήταν και ο κοσοβάρος γιατρός Ντερβίσι, ο οποίος αναζητούσε πρόθυμους γιατρούς να στελεχώσουν την κλινική του στην Πρίστινα. Οι δύο αλλοδαποί γιατροί πήραν άδεια άσκησης επαγγέλματος από τον πρώην γραμματέα του υπουργείου Υγείας του Κοσόβου Ιλίρ Ρετσάι, τον οποίο λάδωνε το κύκλωμα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η ισραηλινή διάσταση του κυκλώματος. Ο συνεργάτης του Σονμέζ, Χάρελ Μόσε, εβραίος της Τουρκίας που πολιτογραφήθηκε Ισραηλινός, συνδέεται και με άλλη υπόθεση εμπορίας οργάνων που εξαρθρώθηκε πέρσι στις ΗΠΑ από το FBI. Στο 46σέλιδο κατηγορητήριο της υπόθεσης «Medicus» κατονομάζεται και ένας άλλος ισραηλινός πολίτης, ο Ζάκι Σαπίρα, επίσης γιατρός, συνεργάτης του Μόσε.

enet