Αλβανία και Κόσοβο μαθαίνουν την ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Η ιδέα του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Νταβούτογλου για "στρατηγικό βάθος" αντιμετωπίζει προβλήματα στα βιβλία ιστορίας του Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας. [Reuters]

Στα βιβλία της ιστορίας τους Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας, που είναι γεμάτα με εθνικιστικά νοήματα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, και σε ορισμένες περιπτώσεις η Τουρκία, θεωρούνται ως δυνάστες εξαιτίας των σχεδόν πέντε αιώνων Τουρκοκρατίας. Παρόλα αυτά, οι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η αντίληψη που βασίζεται στον εθνικισμό μπορεί να έχει μακροπρόθεσμη επίδραση στις σχέσεις με μια ανακάμπτουσα Τουρκία στην περιοχή.

Ο Όλσι Γιαζέξι, του οποίου η διδακτορική διατριβή έχει ως θέμα τον αλβανικό εθνικισμό, λέει στους SETimes ότι τα βιβλία της ιστορίας που αφορούν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την Τουρκία εκφράζουν μια προκατάληψη που επηρεάζεται από τον αποκαλούμενο αλβανικό ευρωπαϊκό εθνικισμό, ο οποίος είχε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, ξεκινώντας κατά τη διάρκεια της οθωμανικής παρουσίας μέχρι την κομμουνιστική εποχή.

"Όλα αυτά τα στάδια παρουσιάζουν την Ευρώπη ως προορισμό των Αλβανών, και την Τουρκία ως αντίθετη σε αυτό, και από το τρομοκρατικό χτύπημα της 9/11 παρουσιάζει το Ισλάμ ως τμήμα αυτού του κακού", λέει ο Γιαζέξι.

Περιγράφοντας την Οθωμανική περίοδο, ένα βιβλίο ιστορίας που έχει γραφτεί για τα δημοτικά σχολεία του Κοσσυφοπεδίου περιγράφει την επιρροή του Ισλάμ στο Κοσσυφοπέδιο. "Οι παράγοντες που είχαν αντίκτυπο στη διάδοση του Ισλάμ ήταν: η άσκηση πίεσης στους ανθρώπους μέσω των φόρων γης, οι οποίοι φόροι πληρώνονταν μόνο από τους Χριστιανούς, η απαγωγή αγοριών τα οποία μετέφεραν στην Ιστανμπούλ όπου εξισλαμίζονταν και εκπαιδεύονταν με τον ισλαμικό τρόπο, τα αντίποινα των οργανισμών των κράτους στον πληθυσμό, κ.τ.λ.".

Σε αυτό το πλαίσιο, ένα ζήτημα που είναι υπό συζήτηση μεταξύ των ειδικών και των ιστορικών είναι εάν η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν μία χώρα που είχε καταλάβει την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο.

Ο Γιαζέξι υποστηρίζει ότι οι Οθωμανοί κατάκτησαν τα εδάφη που οι Αλβανοί εθνικιστές ιστορικοί θεωρούν ως τη μεγάλη Αλβανία, αλλά αναφέρει ένα σημαντικό παράγοντα. "Οι Οθωμανοί δεν ήταν Τούρκοι, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν Αλβανοί. Αλβανοί μουσουλμάνοι που δημιούργησαν και διοίκησαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στα ευρωπαϊκά τμήματά της", αναφέρει στους SETimes.

Αυτή η άποψη εκφράζεται από την πλευρά των Τούρκων, οι οποίοι θεωρούν τους Αλβανούς ως αδελφούς τους και ως πιστό έθνος, και οι οποίοι ήταν μέρος της οθωμανικής ελίτ που περιελάμβανε πάνω από 25 πρωθυπουργούς αλβανικής καταγωγής.

Σε μια ομιλία του το 2009 στο Σεράγεβο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου είπε, "Εάν δεν υπήρχε η οθωμανική παράδοση, οι Αιγύπτιοι δεν θα είχαν δει ούτε έναν Αλβανό στη ζωή τους", αναφερόμενος στον Αλβανό μεταρρυθμιστή του 19ου αιώνα Μουχάμαντ Αλί, ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτο και δημιούργησε μια δυναστεία.

Παρόλα αυτά, ο ιστορικός Ντιμίτερ Κότσι εκφράζει την εθνικιστική άποψη, και αμφισβητεί την ανάγκη για μια αναθεώρηση της ιστορίας. "Στην ιστορία μας οι Οθωμανοί κατακτούσαν τις αλβανικές περιοχές μας και αυτό είναι γεγονός που δεν μπορεί να αλλάξει", αναφέρει ο Κότσι, υποστηρίζοντας ότι "οποιαδήποτε αλλαγή της ιστορίας ή αναθεώρηση, όπως και να την αποκαλούν, είναι κίνδυνος για την εθνική ταυτότητά μας και αυτό συνέβη στην κομμουνιστική εποχή".

Αυτό που μπορεί να φαίνεται ως ακαδημαϊκή συζήτηση μεταξύ των ιστορικών, μπορεί, παρόλα αυτά, να έχει αντίκτυπο για την κατευθυντήρια αρχή "στρατηγικό βάθος" της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας όπως υποστηρίζει ο Νταβούτογλου, χρησιμοποιώντας την ήπια δύναμη της Τουρκίας -- συμπεριλαμβανομένων των κοινών ιστορικών και πολιτιστικών δεσμών -- για να προωθήσει την αυξανόμενη "σφραγίδα" της στην περιοχή.

Ο αρθρογράφος Ντούε Ουκάϊ, για παράδειγμα, έχει αμφιβολίες για τις "αδελφικές σχέσεις" μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Τουρκίας.

"Είναι δυνατόν με αυτούς με τους οποίους πολεμούσαμε για πέντε αιώνες, αυτούς που εκφύλισαν και σακάτεψαν το έθνος, με αυτούς που μας παρέδωσαν στην άγνοια και στην υπανάπτυξη...σήμερα, όταν σκοπεύουμε να στραφούμε προς τον πολιτισμένο κόσμο, να έχουμε αδελφικές σχέσεις;" γράφει σε στήλη.

Αυτή η αρνητική άποψη για τους Οθωμανούς θα μπορούσε επίσης να εκφράσει και την αντίληψη της Τουρκίας για τους Αλβανούς μακροπρόθεσμα, προειδοποιεί ο Γιαζέξι.

"Προς το παρόν, η Τουρκία βρίσκεται υπό την πυρετώδη πολιτική του Αχμέτ Νταβούτογλου, η οποία επιδιώκει επικοινωνία με τους λαούς των Βαλκανίων και θέλει να ξεκινήσει την ιστορία από την αρχή. Αλλά μετά από μερικές δεκαετίες νομίζω ότι οι Τούρκοι θα αρχίσουν πιθανώς να αλλάζουν τη στάση τους απέναντι στους Αλβανούς αδελφούς τους".

Το παρών περιεχόμενο ανατέθηκε για τους SETimes.com.